شربت یک نوشیدنی شیرین و خنک است که معمولاً از آب، قند، عصاره میوه و مواد مختلفی مانند لیمو، نعناع، ترنج و غیره تهیه می‌شود. شربت می‌تواند به صورت طبیعی یا صنعتی تولید شود و در فصل‌های گرم سال به عنوان یک نوشیدنی خنک کننده و مرطوب کننده مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تولید شربت به صورت طبیعی یا صنعتی صورت می‌گیرد. در هر دو روش، ابتدا مواد اولیه مورد نیاز شامل آب، قند و عصاره میوه‌ها را تهیه می‌کنند. سپس مواد به ترتیب مناسب با هم مخلوط می‌شوند و در صورت لزوم، مواد افزودنی مانند لیمو، نعناع و ترنج نیز به آن اضافه می‌شوند.
در روش طبیعی، عصاره میوه‌ها از طریق فشار دادن و گرفتن آب محصول تهیه می‌شود. سپس به آب و قند اضافه شده و همه مواد با هم مخلوط می‌شوند تا یک شربت خنک و شیرین تولید شود.
در روش صنعتی، از عصاره میوه‌های تازه یا غیرقابل استفاده استفاده نمی‌شود. به جای آن، از عصاره‌های صنعتی استفاده می‌شود که از طریق فرآیندهای شیمیایی و فیزیکی تهیه شده‌اند. این عصاره‌ها به آب و قند اضافه می‌شوند و مواد افزودنی نیز به آن اضافه می‌شوند. سپس همه مواد با هم مخلوط می‌شوند تا شربت نهایی تولید شود.
بعد از تولید، شربت در بطری‌ها یا بسته‌بندی‌های دیگر قرار داده می‌شود و در فروشگاه‌ها و سوپرمارکت‌ها عرضه می‌شود.
برای تغلیظ شربت، می‌توان از موادی مانند قند، شکر، شیره گیاهان، عسل، سیروپ قند، سیروپ آگاوه و اسانس‌های میوه‌ها استفاده کرد. این مواد به شربت اضافه می‌شوند تا طعم و شیرینی آن تقویت شود.
اخیرا ثابت شده که می‌توان از پکتین برای غلظت دادن به شربت استفاده کرد. پکتین یک گونه فیبر محلول در آب است که در ساختار گیاهان وجود دارد و در فرآیند تولید شربت می‌توان از آن به عنوان عامل زمینه‌ساز استفاده کرد. پکتین با قدرت جذب آب، موجب غلظت شربت می‌شود و همچنین می‌تواند به عنوان عامل امولسیفایر در تقویت پایداری شربت نیز عمل کند.
پکتین با قدرت جذب آب، موجب تغلیظ شربت می‌شود. وقتی پکتین به شربت اضافه می‌شود، با ذرات آب در شربت تعامل می‌کند و آب را جذب می‌کند. این باعث می‌شود که حجم آب در شربت کاهش یابد و در نتیجه شربت غلیظ‌تر شود. همچنین، پکتین با افزایش ویسکوزیته شربت، موجب افزایش پایداری و دوام شربت نیز می‌شود.
پکتین در هر دورش صنعتی و سنتی به روش زیر در تولید شربت مورد استفاده قرار می گیرد.
روش صنعتی:
1. ابتدا شربت را به مقدار مورد نیاز در یک مخزن بزرگ قرار دهید.
2. پکتین را به تدریج به شربت اضافه کنید و همزمان با استفاده از مخلوط کنید. مطمئن شوید که پکتین به طور یکنواخت در شربت پخش شود.
3. بعد از اضافه کردن پکتین، شربت را به مدت حداقل 30 دقیقه استراحت دهید تا پکتین به طور کامل جذب آب شود و شربت غلیظ شود.
4. بعد از استراحت، شربت را مجدداً مخلوط کنید تا به طور یکنواخت ترکیب شود.
5. در صورت لزوم، می‌توانید شربت را از طریق فیلترهای مخصوص صنعتی صاف کنید تا ذرات پکتین بزرگتر جدا شوند.
روش سنتی:
1. شربت را در یک قابلمه بزرگ قرار دهید و روی حرارت بگذارید.
2. پکتین را به تدریج به شربت اضافه کنید و همزمان با استفاده از قاشق چوبی یا مخلوط کنید تا پکتین به طور یکنواخت در شربت پخش شود.
3. بعد از اضافه کردن پکتین، شربت را به مدت حداقل 30 دقیقه بر روی حرارت نگه دارید تا پکتین به طور کامل جذب آب شود و شربت غلیظ شود. در این مرحله، بهتر است شربت را به طور مداوم هم بزنید تا جلوگیری از تشکیل گلوله‌های پکتینی شود.
4. بعد از استراحت، شربت را مجدداً هم بزنید تا به طور یکنواخت ترکیب شود.
5. در صورت لزوم، می‌توانید شربت را از طریق سایه‌های نخستین جدا کنید تا ذرات پکتین بزرگتر جدا شوند.
استفاده از پکتین در تولید شربت دارای مزایای زیر است:
1. تغلیظ طبیعی: پکتین به عنوان یک عامل طبیعی و غیرمصنوعی برای تغلیظ شربت استفاده می‌شود. این به معنای عدم استفاده از مواد شیمیایی و افزودنی‌های مصنوعی برای تغلیظ شربت است و باعث حفظ طبیعت و خواص مواد اولیه می‌شود.
2. افزایش غلظت: پکتین با افزایش غلظت شربت، باعث افزایش مقدار مواد مغذی و طعم شیرین شربت می‌شود. این باعث می‌شود که شربت دارای طعم و مزه بهتری باشد و مصرف آن لذت بخش‌تر باشد.
3. استفاده در تولید بدون ژله: استفاده از پکتین در تغلیظ شربت، امکان تولید شربت‌های بدون ژله را فراهم می‌کند. این برای افرادی که به ژله حساسیت دارند یا به دنبال محصولات بدون ژله هستند، بسیار مهم است.
4. افزایش ماندگاری: پکتین به عنوان یک عامل ضد اکسیداسیون و ضد میکروبی در شربت عمل می‌کند و باعث افزایش ماندگاری آن می‌شود. این به معنای کاهش رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها در شربت است و باعث حفظ کیفیت و سلامت محصول می‌شود.
5. استفاده در تولید محصولات گیاهی: استفاده از پکتین در تولید شربت‌های گیاهی، امکان تولید محصولات سالم و طبیعی را فراهم می‌کند. این برای افرادی که به دنبال محصولات گیاهی و سالم هستند، بسیار مهم است.
به طور کلی، استفاده از پکتین در تغلیظ شربت، علاوه بر افزایش غلظت و طعم شیرین، باعث حفظ طبیعت و خواص مواد اولیه، افزایش ماندگاری و تولید محصولات سالم و طبیعی می‌شود.
استفاده از پکتین بعنوان غلیظ کننده در روش صنعتی مزایای زیادی دارد:
1. سرعت بالا: استفاده از پکتین در روش صنعتی به سرعت بالاتری در تهیه شربت منجر می‌شود. پکتین به طور سریع در شربت پخش می‌شود و نیاز به استراحت طولانی برای جذب آب ندارد.
2. یکنواختی: استفاده از پکتین در روش صنعتی باعث می‌شود که پکتین به طور یکنواخت در شربت پخش شود و شربت به طور یکنواخت غلیظ شود. این باعث می‌شود که شربت دارای ظاهر و طعم یکنواخت باشد.
3. کارآیی بالا: پکتین دارای قدرت غلظت بالایی است و به طور موثر در غلظت دادن شربت عمل می‌کند. این به معنای استفاده کمتر از پکتین و هزینه کمتر برای تهیه شربت است.
4. کیفیت بهتر: استفاده از پکتین در روش صنعتی باعث می‌شود که شربت دارای کیفیت بهتری باشد. پکتین باعث تشکیل یک لایه غلیظ و یکنواخت در شربت می‌شود که به طعم و ظاهر بهتری می‌انجامد.
با توجه به این مزایا، استفاده از پکتین بعنوان غلیظ کننده در روش صنعتی به عنوان روش مناسب تری برای تهیه شربت محسوب می‌شود.